از غریزه اصلی تا خودشکوفایی قسمت اول

 

 

 

 

دکتر افتخار حمیدی/ روان‌شناس - سلسله مراتب نیازهای آبراهام مزلو، بنیان‌گذار روان‌شناسی انسان‌گرا

از غریزه اصلی تا خودشکوفایی 

 

"آدم‌ها باید همانی باشند که می‌توانند باشند . آنها باید با ماهیت خودشان روراست باشند ." (مزلو 1970-1908)

انسان‌گرایی، نظامی فکری است که به موجب آن، تمایلات و ارزش‌های انسان در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد . آبراهام مزلو ،  بنیان‌گذار و رهبر معنوی جنبش روان‌شناسی انسان‌گرا محسوب می‌شود . به عقیده مزلو ، در صورتی که روان‌شناسان فقط انسان‌های نابه‌هنجار و آشفته را بررسی کنند، خصوصیات مثبت انسان مانند خشنودی و خرسندی و آرامش خیال نادیده گرفته می‌شود . 

برداشت مزلو در مورد شخصیت، انسان‌گرایانه و خوش‌بینانه است...

وی  پژوهش خود را از روی کنجکاوی و برای شناخت اینکه چرا روت بنه‌دیکت (انسان‌شناس) و مکس ورتهایمر ( روان‌شناس) با دیگران تفاوت دارند ، آغاز کرد . او این اشخاص را تحسین می‌کرد و پس از بررسی نتیجه گرفت که آنها ویژگی‌های مشترکی دارند . مزلو همچنین در مورد شخصیت توماس جفرسون، آلبرت اینشتین، جورج واشنگتن، کاور، ‌هاریت تویمن و النور روزولت تحقیقات مختلفی انجام داد.

مزلو و سلسله مراتب نیازها

مزلو سلسله مراتب پنج نیاز فطری را معرفی کرد که رفتار انسان را برانگیخته و هدایت می کنند. این نیاز‌ها به عقیده او عبارت بودند از : نیازهای فیزیولوژیک، ایمنی، تعلق‌پذیری ( محبت کردن و محبت دیدن)، احترام، و خودشکوفایی

 مزلو این نیازها را مرتبط با غریزه نامید . منظور او این بود که آنها عنصر ارثی دارند. با این حال، این نیازها می‌توانند تحت تاثیر یادگیری، انتظارات اجتماعی و ترس از عدم تایید قرارگیرند .

با اینکه ما هنگام تولد به این نیازها مجهز هستیم، ولی رفتارهایی که برای ارضای آنها انجام می دهیم، آموخته‌شده هستند و از این رو از فردی به فرد دیگر دستخوش تغییرند .

این نیاز‌ها از قوی ترین به ضعیف‌ترین نیاز‌ها مرتب شده‌اند . برای اینکه نیاز‌های سطوح بالا تاثیرگذار شوند ، باید نیازهای سطح پایین حداقل تا اندازه‌ای ارضا شده باشند

برای مثال، افراد گرسنه تمایلی به ارضا کردن نیاز به احترام ندارند. آنها دل‌مشغول ارضای نیاز فیزیولوژیک خود به غذا هستند. بنابراین باید نیاز‌های اولیه برطرف شود تا شخص، انگیزه‌ای برای برطرف کردن نیاز‌های سطوح بالاتر را کسب کند .

بنابراین همه نیاز‌ها به طور هم‌زمان انسان را برانگیخته نمی‌کنند. به‌طور کلی، فقط یک نیاز بر شخصیت ما غالب خواهد بود و این که این نیاز کدام است، بستگی دارد به اینکه کدام نیازهای دیگرمان ارضا شده‌اند .

 کسانی که در شغل خود موفق هستند، دیگر به وسیله نیازهای فیزیولوژیک و ایمنی چندان برانگیخته نمی‌شوند و حتی گاهی از آنها آگاه نیستند . کسی که اصلا طعم گرسنگی را نمی چشد، چرا باید به آن فکر کند ؟ در عوض افراد موفق به وسیله نیاز به احترام یا خود شکوفایی برانگیخته می‌شوند .

با این حال، مزلو معتقد بود که ترتیب این نیاز‌ها می تواند تغییر کند. اگر رکود اقتصادی باعث شود که شما شغل‌تان را از دست بدهید، امکان دارد نیاز‌های ایمنی و فیزیولوژیک‌تان اولویت یابند .

 

نگارش یافته توسط Rad   

هفته نامه سلامت88.7.16

 روانپژوه

تصویر جام جم انلاین  : آرشیده شاهنگی